Hoy es: Jueves, 25 de Abril de 2024
inicio
Curso de Maya Yucateco
Nivel Principiantes - Lección 3


NIVEL PRINCIPIANTES

Lección No. 3 - Parte I

Verbos transitivos e intransitivos

Verbos transitivos

Ejemplos de verbos transitivos con objeto expresado:

Táan in hàantik bak'
Táan in p'o'ik in nòok'
Táan a wèensik a wíits'in



Verbos intransitivos

Los verbos intransitivos no presuponen un objeto Ejemplos:

Táan in hanal
Táan in wenel
Táan in ts'íib
Yaan in bin
Ko'ox uk'ul
Táan k kòol

Los verbos intransitivos se forman con el sufijo ik
que se le añade a la raíz del verbo

Intransitivos

Táan in hanal
meyah
bis
a'al
báaxal
ts'ah
chùuy
pàax
sùut
koonol
náay
chital
tàas
ts'òon
ch'a'a
míis
màan
máan
t'àan
kan
k'àay
p'o'
ts'o'ok
ts'íib
xòok
bèet
áantal
páa'tal
bo'ol
wak'
xòot
hóok'ol
p'áatal
il
tùukul
kàahal
okol
hèentàant
k'uchul
níikik
xu'ulul
payalchi'
na'at
áalkab
wéekel
e'es
éemel
ka'asah
lùuk'
chàak
wenel
bòok'
lúubul
t'òox
hùuch'
u'uy
k'òos
tak'
chi'ibal
che'e
Estoy comiendo
trabajar
llevar
decir
jugar
dar
costurar
tocar
regresar
vender
soñar
acostar
traer
cazar
coger
barrer
comprar
pasar
hablar
aprender
cantar
lavar
terminar
escribir
leer
hacer
ayudar
esperar
pagar
reventar
cortar
salir
dejar
ver
pensar
empezar
entrar
atropellar
llegar
suspender
finalizar
rezar
entender
correr
derramar
mostrar
bajar
enseñar
tragar
sancochar
dormir
batir
caer
repartir
moler
oir
cortar
pegar
morder
reir
Transitivo

Kin hàantik bak'
kin meyatik
kin bisik
kin wa'alik
kin báaxtik
kin ts'áaik
kin chuyik
kin paxik
kin sutik
kin konik
kin naytik
kin chikunsik
kin tàasik
kin ts'onik
kin ch'aik
kin míistik
Kin manik
kin máansik
kin t'anik
kin kanik
kin k'ayik
kin p'o'ik
kin ts'o'sik
kin ts'íibtik
kin xokik
kin bèetik
kin wáantik
kin páa'tik
kin bo'otik
kin wak'ik
kin xotik
kin hóok'sik
kin p'atik
kin tukultik
kin kàahsik
kin woksik
kin héentaatik
kin k'usik
kin níiksik
kin xu'ulsik
kin payalchi'itik
kin na'atik
kin wáalkabtik
kin wekik
kin we'esik
kin wéesik
kin ka'ansik
kin luk'ik
kin chakik
kin wèensik
kin bok'ik
kin lúubsik
kin t'oxik
kin huch'ik
kin wu'uyik
kin k'osik
kin tak'ik
kin chi'ik
kin che'etik
carne
trabajo
llevo
digo
juego
doy
costuro
toco
regreso
vendo
sueño
acuesto
traigo
cazo
cojo
barro
compro
paso
hablo
aprendo
canto
lavo
termino
escribo
leo
hago
ayudo
espero
pago
reviento
corto
saco
dejo
pienso
empiezo
introduzco
atropello
llego
suspendo
finalizo
rezo
entiendo
corro
derramo
muestro
bajo
enseño
trago
salcocho
adormezco
bato
tumbo
reparto
muelo
oigo
corto
pego
muerdo
rio
Voz Pasiva

ku hàanta'al
ku meyahta'al
ku bisa'al
ku ya'ala'al
ku báaxta'al
ku ts'a'abal
ku chu'uyul
ku pa'axal
ku su'utul
ku ko'onol
ku náayta'al
ku chukunsa'al
ku tàasa'al
ku ts'o'onol
ku ch'a'abal
ku míista'al
ku ma'anal
ku máansa'al
ku t'a'anal
ku ka'anal
ku k'a'ayal
ku p'o'obol
ku ts'o'oksa'al
ku ts'íibta'al
ku xo'okol
ku beeta'al
ku yáanta'al
ku páa'ta'al
ku bo'otal
ku wa'ak'al
ku xo'otol
ku hóok'sa'al
ku p'a'atal
ku yila'al
ku tukulta'al
ku kàahsa'al
ku yoksa'al
ku héentaanta'al
ku k'usa'al
ku níiksa'al
ku xu'usa'al
ku payalchi'ita'al
ku na'ata'al
ku yáalkabta'al
ku we'ekel
ku ye'esa'al
ku yéemsa'ale
ku ka'ansa'al
ku lu'uk'ul
ku cha'akal
ku wèensa'al
ku bo'ok'ol
ku lúubsa'al
ku t'o'oxol
ku hu'uch'ul
ku yu'uba'al
ku k'o'osol
ku ta'ak'al
ku chi'ibil
ku che'eta'al
se come
se trabaja
se lleva
se dice
se juega
se da
se costura
se toca
se regresa
se vende
se sueña
se acuesta
se trae
se caza
se coge
se barre
se compra
se pasa
se habla
se aprende
se canta
se lava
se termina
se escribe
se lee
se hace
se ayuda
se espera
se paga
se revienta
se corta
se saca
se deja
se ve
se piensa
se empieza
se introduce
se atropella
se llega
se suspende
se finaliza
se reza
se entiende
se corre
se derrama
se muestra
se baja
se enseña
se traga
se salcocha
se adormece
se bate
se tumba
se reparte
se muele
se oye
se corta
se pega
se muerde
se ríe

...Contenido... ...Siguiente...






Regresar
  © Universidad Autónoma de Yucatán
Centro de Investigaciones Regionales "Dr. Hideyo Noguchi"
Unidad de Ciencias Sociales
Dirección General de Desarrollo Académico