Hoy es: Jueves, 28 de Marzo de 2024
inicio
Inicio A B C CH D E F G H I J K L LL M N Ñ O P Q R S T U V X Y Z

T

T f: Le ts’íib je’ela’ je’ bix u juum ich maaya t’aane’ bey xan u juum ich káastlan t’aan.
TABACO m, bot: k’úuts.
TÁBANO m, zool: Áakach.
TABERNA f: U kúuchil tu’ux ku ko’onol ja’ ku káalkunsik máak.
TABIQUE m: Pak’.
TABLA f: Che’, xóot’ol che’, xéet’el che’.
TABLADO m: Ka’an che’, k’ax che’.
TACAÑO, A adj: Ts’u’ut.
TACHAR v: Jonjon ts’íib.
TAHÚR m: May ku buul.
TAJADA f: Búuj, xéet’, x´´oot’.
TALAR v: Ch’ak che’, píik’ ch’aak, luk’s nukuch che’o’o’ob.
TALÓN m: Tuunkuy.
TALLAR v: Póol.
TALLOm: Chuun che’.
TAMAL m: Tamali’, to’obil jolo’och.
TAMBIÉN adv: Bey bey xanláayli’e’, léeyli’e’.
TAMBOR m: (-maya) Tunk’ul.
TAMO m: Ma’ay, (-del maíz) ki’is.
TAMPOCO adv: Mix.
TAN adv: Jach.
TANTEAR v: (-con la mano) Tatal k’ab.
TAPA f: Maak.
TAPAR v: Maak, nuup’, k’aal, piix.
TARÁNTULA f: zool: Chiwoj.
TARDAR v: Xáantal.
TARDE f: Chúunk’in.
TARTAMUDEAR v: K’alk’alak t’aan, k’alk’alak aak’.
TAZA f: (-de barro) Lak.
TEA f: Táaj che’, náax che’.
TECHO m: Jo’ol naj.
TEJER v: Jiit’.
TEJÓN m, zool: Chi’ik.
TELA f: Nook’
TELARAÑA f: K’aan am.
TEMBLAR v: Kikilaankal, kikiláankil, kukuyaankil.
TEMBLOR m: Áamba, kíilba, tíitba.
TEMER v: Sajaktal, ch’a’ sajkil.
TEMOR m: Sajkil.
TEMPESTAD f: Chak iik’.
TEMPORAL m: Iik’al yéetel u cháakil.
TEMPRANO, A adj: Ja’atskab, sáastal.
TENDERO m. Tu’ux ku le’ebe nook’
TENDER v: Le’, siin, t’iin, jaay.
TENDÓN m: Xiich’.
TENER v: Yaan.
TENSAR v: T’iin, siin.
TENTAR v: Mach, il túun.
TEÑIR v: Boon.
TEPEZCUINTLE m, zool: Jaleb, jaaleb.
TERMINAR v: Ts’o’okol.
TERRENO m: Lu’um, k’aax.
TERROR m: Sajkil.
TESTÍCULO m: E’el keep.
TETA f: Iim, chu’uch, chuchu’.
TIBIA f: Tselek, baakel tselek.
TIBIO, A adj: Pa’ síis, sat síis, k’íinaj.
TIEMPO m: K’iin, k’iinil.
TIENDA f: Naj tu’ux ku ko’onol ba’alo’ob.
TIERNO, A adj: Muun, áak’, ya’ax.
TIERRA f: Lu’um, kaab.
TIGRE m, zool: Chak mo’ol, chak bola’ay.
TIGRILLO m, zool: Sak xikin.
TINAJA f: Káat.
TIRAHÚLE m: Saats’.
TIRAR v: Ch’iin, puul.
TIRITAR v: Kikilaankil, kukuyaankil.
TIRO m: Yóol ts’oon; ts’oon, ch’iin.
TITILAR v: Léembal, jojopaankil, ninibaankil.
TIZNE m, f: Sabak, yabak naj.
TIZÓN m: Náax che’, náaj che’.
TOALLA f: (x)Cho’obo ja’.
TOBILLO m: Kaal ook.
TOCAR v: Maach; (-instrumento) paax.
TOCAYO, A m, f: Éet k’aaba’
TODO, A adj: Túulis, tuláakal, láaj, bul.
TOMAR v: Ch’a’, (-líquidos) uk’.
TOMATE m, bot: P’aak.
TONTO, A adj: Ma’ na’at.
TOPAR v: Jéentan, naktáan.
TORBELLINO m: Moson, moson iik’.
TORCAZA f, zool: Sakpakal, úukum, tsuutsuy.
TORCER v: Ch’oot, k’eech, looch
TORDO m, zool: Pich’, ts’iiw.
TOREAR v: Paay, pay wakax.
TORMENTA f: Chak iik’.
TORMENTO m: Toop.
TORNEAR v: Póol che’, súus che’.
TORO m, zool: Wakax, xiibil wakax.
TORPE adj: Aal, ma’ péeka’ani’, xaan u xíinbal.
TORTEAR v: Pak’ach.
TORTILLA f: Waaj.
TÓRTOLA f, zool: Mukuy.
TORTUGA f, zool: Áak.
TOS f: Se’en.
TOSER v: Se’en, sasa’ kaal.
TOSTAR v: Oop’, eel, póok.
TOTAL adj: Túulis, tuláakal, chuka’an.
TRABAJAR v: Meyaj
TRABAR v: T’i’il, k’aal.
TRADUCIR v: Tsool, k’es t’aan, u su’utul junp’éel t’aan ti’ uláak’
TRAER v: Taas, púut.
TRAGAR v: Luuk’, píit luk’.
TRAGEDIA f: Noj k’aas, nojoch loob.
TRAGO m: Luuk’.
TRAICIÓN f: Tuus, toop.
TRAICIONAR v: Tuus, toop.
TRAJE m: Nook’.
TRAMA f: O’och.
TRAMO m: Xóot’.
TRAMPA f: Léech, núup’.
TRANCA f: No’ox che’, tóoj che’.
TRANQUILIZAR v: Jets’ óol, jets’ tuukul, ki’imaktal óol.
TRANSCURRIR v: Máan, áalkab.
TRANSFORMAR v: Jeel, suut, k’eex.
TRANSITAR v: Xíimbal, máan.
TRANSPORTAR v: Biis, púut.
TRAPEAR v: Cho’ yéetel nook’.
TRAPO m: Xóot’ nook’.
TRAQUEA f: Úul, yúul.
TRASEGAR v: Báab, piich, t’ooj.
TRASLADAR v: Biis, máans’, k’eex.
TRASPASAR v: Máan, píit máan, táats’ máan.
TRASPLANTAR v: Xaab.
TRASQUILAR v: Neenet’, neeret’ jóon k’oos.
TRASTO m: Nu’ukul.
TRAVIESO, A adj: Ko’
TRAYECTO m: Bej, bejil.
TRENZAR v: Jiit’.
TREPAR v: Na’akal.
TRES adj: Óox.
TRIÁNGULO adj: Óox tu’uk’, óox tséel, óox ti’its.
TRINAR v: K’aay ch’íich’.
TRIPA f: Choch.
TRIQUINA f, zool: Muuch.
TROJE f: Ch’iil, kumche’
TROMPA f: Ni’, chowak ni’.
TROMPEAR v: Loox.
TRONCO m: Chuun, chuun che’.
TROPEZAR v: T’óochpajal.
TROZO m: Xóot’, káach, xéet’, kóots, jáat.
TRUENO m: Kíilbal cháak áamba cháak.
TU pron: (posesivo) A.
TÚ pron: (personal) Teech.
TUBÉRCULO m: Wi’.
TUCÁN m, zool: Pam, pan ch’eel.
TUERTO, A adj: Ch’óop.
TUMBA f: Muknal.
TUMBAR v: Kook, lúubsaj che’.
TUMOR m: Chu’uchum.
TUNA f, bot: Núum tsutsuy, páak’am.
TUPIDO, A adj: Su’, piim, chejekbal, kokojkl, chechejkl.
TUZA f: zool: Baj, ba’.





Regresar
  © Universidad Autónoma de Yucatán
Centro de Investigaciones Regionales "Dr. Hideyo Noguchi"
Unidad de Ciencias Sociales
Dirección General de Desarrollo Académico